Khoikhoi

Khoikhoi

Tipu	etnia
Llingua	Afrikaans y Idioma khoekhoe
Relixón	cristianismu
Xeografía
Estáu	Namibia, Sudáfrica, Botsuana y África del Suroeste Alemana

Los khoikhoi ("homes de los homes"), a cencielles khoi (o joi) y más conocíos como hotentotes, son un pequeñu grupu étnicu nómada del África del suroeste, específicamente de Botsuana y Namibia, que se dixebró de los khoisan y llegó dende'l sur a esta rexón a principios del sieglu VI. Khoekhoen = Khoikhoi = Kwena son nomes usaos por ellos mesmos, significa homes d'homes o homes reales con animales domésticos, distintos a los Sonqua (san) que nun los teníen.

Los khoikhoi tán estrechamente rellacionaos colos san (o bosquimanos). Les sos llingües clasifíquense dientro de la macrofamilia khoi-san, que al igual que la de los damares, los namaqua (nàmá) y hadzas, se carateriza por chasquíos que dan a estes llingües un soníu tan característicu, tal soníu suel ser representáu polos antropólogos y llingüistes col dígrafu !k. Úsase'l nome khoi-san (!koi-san) pa referise conxuntamente a toos ellos. Los khoikhoi (!koi!koi) son de piel pardo con estatura promedio de 1,50 m.

Va unos sieglos, los khoikhoi ocupaben un territoriu más estensu nel África austral. Estos fueron los habitantes con quien s'atoparon los primeros pobladores europeos al llegar a la parte de la Colonia del Cabu. El holandeses llamáronlos "hotentotes" (hottentots), pallabra que foi llargamente usada mientres los tiempos coloniales; sicasí, esti términu ta cayendo en desusu, pos ye consideráu peyorativu (la pallabra quier dicir "tatexu" nel dialeutu holandés del norte que se falaba na dómina). Les muyeres típiques d'esti deme carauterizar pola esteatopigia de les sos nalgues.

La khoikhoi más famosa de la hestoria ye, quiciabes, una muyer llamada Sara Baartman; recibió'l llamatu de 'Venus Hotentote' y el so cadabre tuvo espuestu hasta 1985 nel Muséu del Home de París. La supuesta Venus Hotentote foi una muyer khoisan qu'a empiezos del sieglu XIX foi conducida pol médicu naval Alexander Dunlop del so Sudáfrica natal a Inglaterra, onde foi espuesta dientro d'una xaula. Lo que realmente se trataba d'esponer yera la forma de les sos nalgues y más concretamente la vulva, que los sos llabios menores resultaben distintos pol so tamañu. Baartman non solo yera un interés, sinón tamién un motivu d'estudiu. Los médicos ingleses qu'estudiaron los sos llabios vaxinales escurrieron pa nomalos el términu médicu "mandiles hotentotes". Hotentotes foi'l nome que los conquistadores neerlandeses aplicaron a la totalidá de los grupos d'habitantes del Cabu, y mandil tenía de faer referencia a la cayida de los llabios y la so rellación coles funciones de sumisión y serviciu.

El barón francés Georges Cuvier, ciruxanu de Napoleón Bonaparte, y especialista n'estudios anatómicos, llegó inclusive a indicar que la vulva de Baartman yera la prueba de la supuesta inferioridá de la "raza" negra (anque los koi o khoikhoi nun son de "raza" negra sinón que formen un deme amás de los melanoafricanos), porque según les sos apreciaciones, les muyeres civilizaes, esto ye, les de raza blanca, atrofiaríense nel intre de la evolución, de cuenta que los llabios vaxinales grandes seríen un signu de "dexeneración racial".

Cuando les exhibiciones de Baartman dexaron de ser rentables por cuenta de les manifestaciones de los opositores de la esclavitú, la moza foi vendida a un exhibidor d'animales selvaxes en Francia, onde morrió en 1815 por cuenta de una enfermedá febril (posiblemente sífilis, yá que fuera forzada a exercer la prostitución, o quiciabes tuberculosis) con solu ventiséis años d'edá. Cuvier, sollerte a la vida d'esta muyer, prauticó l'autopsia del cadabre y diseccionó les partes que-y interesaben ellaborando un informe escritu de nueve páxina sobre la vulva de Baartman. Tanto la vulva como'l celebru de la difunta fueron somorguiaos n'alcohol y exhibíos públicamente nel Muséum National d'Histoire Naturelle, que más tarde se convirtió nel Muséu del Home de París, hasta 1985.

Tres el fin del apartheid a fines de los 1980 en Sudáfrica, l'entós presidente Nelson Mandela encamentó al gobiernu francés que dexara tornar a la so patria los restos de Sara Baartman, pero por medrana a que'l restu de les antigües colonies empezaren tamién a esixir la devolución de les sos ayalgues nel casu d'aportar a esti pidíu, l'Asamblea Nacional Francesa negar a ello hasta l'añu 2002, cuando'l 9 d'agostu d'esi mesmu añu Saartje Baartman foi soterrada nel Cabu Oriental de Sudáfrica, 187 años dempués de la so muerte.

A un subgrupu de los khoikhoi, los nama, foi-yos destináu'l bantustán de Namaland n'África del Suroeste (actual Namibia) mientres la fase d'aplicación de les polítiques de "desenvolvimientu separáu", cuando Sudáfrica ocupó y alministró esi territoriu.